เซลล์-การออสโมซิสและการแพร่ (Cells-Osmosis vs. Diffusion)

สวัสดีค่ะ ฉันชื่อ แมรี พอฟเฟนรอธ เป็นผู้ช่วยศาสตราจารย์ในสาขาวิชาชีววิทยา และในวันนี้เราจะมาคุยกันเรื่อง ความแตกต่างระหว่างการออสโมซิสและการแพร่ค่ะ

การลำเลียงสารโดยไม่อาศัยพลังงาน (Passive Transport) คือ การเคลื่อนที่ของสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์แบบซึมผ่านได้ (Permeable Membrane) โดยไม่ต้องอาศัยพลังงาน 

การแพร่ (Diffusion) และการออสโมซิส (Osmosis) ก็เป็นวิธีการลำเลียงสารแบบนี้ทั้งคู่ค่ะ ต่างกันตรงที่การแพร่ เป็นการลำเลียงสารโดยไม่อาศัยพลังงานผ่านสารละลาย (Solute) อย่างออกซิเจนหรือคาร์บอนไดออกไซด์ ส่วนการออสโมซิสนั้นเป็นการลำเลียงสารโดยไม่อาศัยพลังงานผ่านน้ำเท่านั้น

สารจะแพร่ตัวโดยธรรมชาติผ่านเยื่อเมมเบรนที่มีความหนาแน่นมากกว่าไปสู่ความหนาแน่นน้อยกว่าค่ะ คล้ายๆกับเวลาที่คุณอยู่ในรถเมล์คนแน่นๆล่ะค่ะ บนรถเมล์คนเยอะมาก ไม่มีที่นั่งว่างเลยสักที่ ทุกคนยืนใกล้กันและอัดกันแน่นไปหมด จากนั้นรถเมล์ก็จอดที่ป้าย แล้วผู้โดยสารประมาณครึ่งหนึ่งก็ลงจากรถไป คนที่ยังอยู่บนรถจะยืนเบียดกันอยู่อย่างเดิมหรือเปล่าคะ ไม่หรอกค่ะ ผู้โดยสารที่เหลือบนรถจะเริ่มแพร่กระจายตัวออกไปเองโดยธรรมชาติ และทำให้เกิดสภาพที่ใกล้เคียงความสมดุล (Equilibrium) ที่สุด